Mapa Piri Reisa – tajemnicza wiedza osmańskiego admirała

Mapa Piri Reisa, stworzona w 1513 roku, stanowi jedną z najstarszych, a do tego niesamowicie dokładnych map świata. Podkreślić należy, iż powstała niedługo po odkryciu Ameryki przez Kolumba. Właśnie ten fakt przyczynił się do rozbudowania wokół mapa wielu teorii.

Kim był twórca tajemniczej mapy?

 

Piri Reis był tureckim admirałem floty oraz kartografem, urodzonym między rokiem 1465 a 1470. Nie wszyscy wiedzą jednak, że wykazywał się też na innym polu. Poza umiejętnościami związanymi z czytaniem, a tym bardziej tworzeniem map, dowódca zajmował się także korsarstwem. Niebywałe zdolności kartograficzne nie uchroniły jednak osmańskiego admirała przed utratą życia. W roku 1553 po przegranej bitwie z Portugalczykami sułtan skazał go na ścięcie. Piri Reis odmówił wówczas pomocy zbrojnej osmańskiemu gubernatorowi Basry. Jego dzieło przez wiele lat porastał kurz. Odnaleziono ją dopiero w roku 1929 podczas renowacji Pałacu Topkapi w Stambule.

Niezwykła mapa

 

Swą niezwykle szczegółową mapę przygotował na wyprawionej skórze gazeli. Tworząc ją, żeglarz bazował na wielu innych, zdobytych z przeróżnych źródeł mapach. Następcy Piri Reisa, czasami niezależnie od jego dokonań, również umieszczali na mapach zarysy Antarktydy. Skąd zatem pośród Turków wiedza na temat tego kontynentu?

Zadziwiająca dokładność i Antarktyda

 

Mapa ta od wielu lat fascynuje i zaskakuje uczonych. Rzucająca się od razu w oczy dokładność przedstawienia odkrytych niewiele wcześniej kontynentów – Ameryki Północnej i Południowej, sugeruje, że mapa została stworzona przez kartografa, który najprawdopodobniej wyprzedził swoją epokę.

Jakby tego było mało, na mapie zawarta jest linia brzegowa, która najprawdopodobniej stanowi odzwierciedlenie Antarktydy. Wydaje się to niemożliwe, gdyż według przeważającej liczby historyków, kontynent ten odkryty został przez Europejczyków dopiero w 1820 roku. Co więcej, linia brzegowa w tym wypadku, zarysowana jest bez zalegającej na niej pokrywy lodowej.

Zlepek wielu innych map?

 

Głównie z tego powodu mapa stała się przyczynkiem do wymyślania coraz to nowych mitów i legend na jej temat. Jej zaawansowanie i wysoki stopień precyzji w oddawaniu wszelkich zawiłości kartograficznych, z którymi powinni zmagać się uczeni tamtych czasów, jest czasami tłumaczony wspomnianym posiadaniem licznych map z różnych stron świata. To właśnie ich porównywanie oraz składanie w jedną całość pozwoliło Piri Reisowi na stworzenie swego ponadczasowego dzieła. Wspomina o tym zresztą w swoim notatniku.

Mity i legendy

 

Jak jednak wiadomo, niewiele trzeba by do gry weszli bardziej odważni spekulanci. Zgodnie z ich twierdzeniami przy powstawaniu mapy brała udział obca cywilizacja, która miała możliwość oglądać położenie kontynentów z kosmosu.

Jest to oczywiście mało prawdopodobne, gdyż poza oczywistymi względami, odwzorowanie kontynentów nie jest aż tak dokładne i zgodne z rzeczywistością. Nie zmienia to jednak faktu, że inna teoria – o wcześniejszym odkryciu Antarktydy, nie jest wcale niemożliwa.

W kwestii samej Antarktydy pojawiają się w tym miejscu także rozważania na temat istnienia na tym kontynencie piramid, jednak wątek ten zasługuje na oddzielny wpis i umieszczenie w innej kategorii.

Dokonania ówczesnych odkrywców

 

Jak jednak było naprawdę? Dokonania podróżników europejskich były z reguły bardzo dobrze dokumentowane, dlatego nie pozostawia wątpliwości jak wyglądały choćby wyprawy w głąb Oceanu Atlantyckiego. Również dokonania Wikingów, choć nie zawarto ich na wielu kartach historycznych dokumentów z tamtych czasów, to pozostawiane po sobie osady i inne relikty dają możliwość potwierdzenia ich obecności w danym regionie. Kolejnym źródeł są bez wątpienia Chińczycy, którzy zbadali znaczą część Azji oraz zachodniej Afryki.

Gdzie jest mapa Kolumba?

 

Wracając jednak do omawianego dzieła, jakim niewątpliwie jest mapa Piri Reisa, ciekawostką okazać się mogą zapiski umieszczone na jej marginesach. Widnieje tam bowiem adnotacja, iż dużą ilość wiedzy zaczerpnięto z map Kolumba. Pozwalało to sądzić, że odnaleziona zostanie dzięki temu zaginiona mapa Krzysztofa Kolumba, jednak do tej pory miejsce jej umieszczenia pozostaje zagadką.

Niedokładności i Antylia

 

Mapa przedstawia jedynie fragment oryginalnej mapy (około jedną trzecią). Jednak ta część przedstawia Europę, Afrykę i oba kontynenty amerykańskie. Mimo że wiele wybrzeży Atlantyku w Afryce i Ameryce Południowej wydaje się być dokładnych, inne obszary, takie jak Karaiby i fragmenty kontynentu północnoamerykańskiego, zostały zniekształcone lub przedstawione nieprawidłowo. W regionie karaibskim usunięto kilka wysp, a dołączono mityczną o nazwie Antylia.

Jednak jednym z najbardziej fascynujących elementów mapy jest przedstawienie Ameryki Południowej. W okolicy południowego krańca kontynentu ten ugina się ku wschodowi, zajmując dolną połowę mapy. Przez lata ten fragment mapy uważano za błąd, ale niektórzy spekulowali, że ta dziwna reprezentacja to właśnie Antarktyda.

W swojej książce „Mapy Starożytnych Królów Mórz” z 1966 roku amatorski historyk Charles Hapgood twierdził, że mapa dowodzi istnienia nieznanej zaawansowanej cywilizacji z epoki lodowcowej, która eksplorowała świat, pozostawiając po sobie wiedzę na temat wyglądu poszczególnych kontynentów.

Domniemane oszustwo

 

Inni wskazują, że użycie pisanego języka tureckiego na mapie nie odpowiadało arabskiemu pismu, które było używane przez Osmanów w XVI wieku.

Istnieje wiele pytań, które wciąż pozostają niewyjaśnione. Mapa Piri Reisa bez wątpienia stanowi powód do dumy narodowej. Dodatkowo, jest kompilacją niektórych zaginionych dokumentów kartograficznych. Niestety wciąż pozostaje w cieniu własnej nierozwikłanej tajemnicy.