Oleander – naturalny zabójca

Oleander – trucizna zamknięta w pięknie

Oleander (Nerium oleander) to popularny krzew lub małe drzewo, zwykle osiągające wysokość od 2 do 6 metrów. Roślina ta odznacza się wąskimi liśćmi, które są długie i ostre na końcach. Kwiaty oleandra, zazwyczaj duże, o średnicy od 4 do 5 centymetrów, pojawiają się w okresie letnim i są bardzo efektowne. Zazwyczaj mają kolor różowy, biały lub czerwony i często pojawiają się w dużej ilości.

Oleander jest popularny w krajach o ciepłym klimacie, gdzie uprawia się go jako roślinę ozdobną w ogrodach lub parkach. Ze względu na swoją dekoracyjność oleander jest także ceniony przez florystów i kwiaciarzy.

Nie tylko jako dekoracja

Oleander ma wiele zastosowań poza swoją funkcją dekoracyjną. W niektórych krajach roślina ta wykorzystywana jest do produkcji mydła. W innych stosowano go jako lekarstwo medycyny ludowej. Służył do uśmierzania bólu głowy czy do walki z gorączką. Znajdował też zastosowanie jako środek przeciwzapalny i przeciwgorączkowy. Podobno działał także na stany zapalne skóry i błon śluzowych. W Indiach oleander był stosowany w leczeniu raka, choć brak dowodów naukowych potwierdzających skuteczność tego leczenia. Stosowany był także jako lekarstwo na inne dolegliwości, takie jak reumatyzm czy gorączka.

Oleander to również ważne źródło nektaru dla pszczół i innych owadów zapylających, co czyni go cenną rośliną w ekosystemie.

Obecny w kulturze i sztuce

Oleander jest rośliną, która od dawna jest również obecna w kulturze i sztuce, zarówno w Europie, jak i na Bliskim Wschodzie. W mitologii greckiej, oleander był kojarzony z boginią miłości, Afrodytą, która miała go na swoim piersi. Występował również w poezji, gdzie często przedstawiano go jako symbol miłości i pożądania, ale także śmierci i zdrady.

Malarstwo także polubiło tę roślinę, często wykorzystując ją jako motyw dekoracyjny, szczególnie w sztuce południowo-włoskiej i hiszpańskiej. W architekturze, oleandra często używano jako roślinę dekoracyjną, zwłaszcza w rejonach Morza Śródziemnego, gdzie jego piękne kwiaty dodają uroku do tarasów, balkonów i ogrodów.

Również kultura arabska ceniła oleander za jego piękne kwiaty. Używano go jako motyw w tradycyjnej poezji, sztuce i rękodziele. W niektórych krajach arabskich, takich jak Maroko, oleander stanowi ważny element kulturowy, a jego liście i kwiaty są często wykorzystywane w dekoracjach, zwłaszcza podczas uroczystości religijnych i świąt.

Toksyczna natura

Niestety, ciemną stroną tej rośliny jest jej toksyczność. Wszystkie części rośliny zawierają glikozydy kardiotoksyczne, które mogą być niebezpieczne dla ludzi i zwierząt, jeśli zostaną spożyte (nawet w niewielkich ilościach). Główne kardiotoksyny w oleandrze to oleandryna, neriantydyna i oleropeina. Objawy zatrucia oleandrem obejmują nudności, wymioty, biegunkę, zaburzenia nerwowe, drgawki, obniżenie ciśnienia krwi oraz problemy z oddychaniem. Kontakt skóry z sokiem lub mleczkiem oleandra również może mieć nieprzyjemne skutki i u niektórych osób powodować podrażnienia skóry. W przypadku spożycia oleandra należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub weterynarzem.

Przykłady z historii

Historia zna kilka przypadków zatrucia oleandrem. Oto kilka z nich:

Aleksander Wielki

W jednym z najbardziej znanych przypadków zatrucia oleandrem z historii, Aleksander Wielki. Słynnego wodza i króla Macedonii rzekomo otruto oleandrem w 323 roku p.n.e. po swoim zwycięskim powrocie z Indii. Dokładne okoliczności jego śmierci nie są jednoznaczne. Niemniej, źródła sugerują, że otruto go wywarem z oleandra, zaserwowanym przez jednego ze swoich doradców.

Cesarzowa Agrippina

W czasach rzymskich, Agrippina Młodsza, cesarzowa rzymska i matka cesarza Nerona. Prawdopodobnie użyła oleandra jako trucizny w roku 59 n.e. Przeprowadziła wówczas próbę otrucia swojego męża, cesarza Klaudiusza. Miało to utorować objęcie tronu przez jej syna Nerona.

Casanova

Według legend, włoski awanturnik, Giacomo Casanova, słynny uwodziciel, przeżył przypadkowe zatrucie oleandrem w roku 1757. W swoich wspomnieniach opisał, że zjadł kilka kwiatów oleandra myśląc, że to kapary, co spowodowało u niego poważne objawy zatrucia.

Inne przypadki

Wymienione powyżej to oczywiście nie wszystkie znane historii przypadki zatruć czy zgonów z udziałem oleandra. Co więcej, oprócz tych słynnych postaci, zdarzają się także liczne przypadki zatrucia tą rośliną na całym świecie. Wynika to najczęściej z powodu przypadkowego spożycia lub kontaktu z tą trującą rośliną. Dzieci, zwierzęta domowe i bydło są szczególnie narażone na ryzyko zatrucia oleandrem z powodu ich ciekawości i skłonności do żucia roślin.

Podsumowanie

Wszystkie te przypadki podkreślają potencjalne zagrożenie związane z toksycznością oleandra i konieczność zachowania ostrożności w obecności tej rośliny. W przypadku podejrzenia zatrucia oleandrem należy niezwłocznie szukać profesjonalnej pomocy medycznej.

Ze względu na swoją toksyczność, oleander wymaga ostrożnego i odpowiedzialnego traktowania. Przechowywanie oleandra w domu, gdzie przebywają dzieci i zwierzęta domowe, może być niebezpieczne. W przypadku sadzenia oleandra w ogrodzie, należy upewnić się, że roślina jest z dala od dzieci i zwierząt, a także że nie stanowi zagrożenia dla innych roślin i zwierząt w sąsiedztwie.

Warto również pamiętać, że oleander może stanowić zagrożenie dla lokalnej przyrody. Jest to roślina silnie inwazyjna i może zagrażać populacjom innych gatunków roślin. W związku z tym, w niektórych krajach, np. w Stanach Zjednoczonych, oleander jest uważany za gatunek inwazyjny i zaleca się jego usuwanie z naturalnych siedlisk.

Podsumowując, oleander jest piękną rośliną, która może dodawać uroku ogrodowi lub tarasom. Posiada jednocześnie bogatą historię i jest obecna w kulturze i sztuce od wieków. Jednak, ze względu na swoją toksyczność i potencjalne zagrożenie dla innych gatunków roślin i zwierząt, wymaga odpowiedzialnego traktowania i ostrożności w stosowaniu.

 

Zajrzyj i przeczytaj inne artykuły:

1. Zbieranie danych do internetowego śledztwa (ciąg dalszy) – Maura Murray #2.
2. Zbiegła bizneswoman – Ruja Ignatova.
3. Głośny horror ostatnich lat – Mów do mnie.